منگنز (Mn) از عناصر غذایی کم مصرف محسوب میشود. این عنصر نقش ضروری در عمل تنفس داشته و فعال کننده آنزیمهایی مانند نیتریت ردوکتاز بوده که در متابولیسم ازت دخالت دارد. در خاکهایی که میزان آهک بالاست مقدار منگنز قابل دسترس کم است. یکی از مشکلاتی که در اثر کمبود منگنز به وجود میآید تاخیر در رسیدگی محصول و عدم همزمانی در رسیدن محصول میباشد. در شرایط حاد و کمبود شدید منگنز شاهد عدم رسیدگی در محصولاتی مثل انجیر، پسته، انگور و بسیاری دیگر از گیاهان هستیم. کمبود منگنز تحمل گیاه را در برابر قارچهای مضر کم میکند یکی از دلایل بیماری پاخوره در گندم کمبود منگنز میباشد. استفاده بیش از حد از سموم علفکش به خصوص گلایفوزیت (رانداپ) جذب منگنز و مس را در گیاه مختل کرده و شاهد کمبود این عناصر در گیاه خواهیم بود.
سولفات منگنز با ۱۶و یا ۲۲ درصد منگنز است. این کود هم در خاکهای اسیدی و هم در خاکهای قلیایی قابل مصرف است . ولی بهترین نوع برای جذب سرعتی این عنصر آمینو کلات های توام با عنصر روی به شمار میآید که جذب صد در صدی دارد، لذا توصیه میشود از کود منگزینک پلاس قبل از برداشت برای رسیدگی بهتر و زودتر میوه استفاده شود.
گیاهان مختلف نسبت به کمبود منگنز حساسیتهای متفاوتی دارن، بهعنوان مثال سیب زمینی، غلات، پسته، انگور و درختان میوه بیشترین حساسیت را به کمبود منگنز نشان میدهند. اما پنبه کمترین حساسیت را به کمبود منگنز از خود نشان میدهد. محلول پاشی کلات منگنر و روی به صورت برگی برای رفع کمبود، کاری سریع و متداول است. منگنز هم مانند بسیاری از عناصر ریزمغذی دیگر در گیاه عنصر غیر پویایی بوده (متحرک نمیباشد) و علایم کمبود معمولا ابتدا در برگهای جوان ظاهر میشود. مهمترین علامت کمبود منگنز بروز حالت زردی بین رگبرگها در برگهای جوان میباشد. در کمبود منیزیوم هم علائم مشابهی مشاهده میگردد اما در کمبود منیزیوم برگهای پایینی و پیر علائم کمبود را نشان میدهند. این حالت به ویژه در سرشاخههای بالاتر بیشتر مشاهده میشود و گاهی نیز با توقف رشد شاخهها همراه است.
در گیاهانی که کمبود منگنز وجود دارد آفتاب سوختگی شدت بیشتری پیدا کرده بنابراین رفع کمبود منگنز برای جلوگیری از آسیب فیزیکی ناشی از دما قبل از بروز دمای بالا توصیه میگردد.
کمبود منگنز در مرکبات
کمبود منگنز در سیب زمینی
کمبود منگنز در سیب