بیماری جاروک و روشهای کنترل آن، نوعی فیتوپلاسما است.جاروک که به آن جاروی جادوگر نیز گفته میشود یکی از بیماریهای بسیار زیانآور در درختان مرکبات است.
بیماری جاروک مشمول نظارت و قرنطینه داخلی است و ریشهکنی آن از راه انهدام درختان بیمار در دستور کار سازمان حفظ نباتات کشور قرار دارد. حذف منابع آلوده و استفاده از ارقام مقاوم اقتصادیترین و در عین حال عملیترین راه پیشگیری و کنترل این بیماری است. از بین گونههای مرکبات فقط لیمو، بالنگ و لیموشیرین به این بیماری مبتلا میشوند. نشانههای این بیماری در درختان پرتقال و نارنگی حتی در نواحی که این بیماری انتشار دارد، دیده نشده است.
این بیماری علاوه بر پیوندک آلوده، معمولا با زنجرک و پسیل منتقل میشود. انتشار طبیعی فیتوپلاسما سریع و در باغهای میوه انتقال از درختی به درخت دیگر صورت میگیرد. این روش انتشار، بخاطر نوعی حشره تغذیه کننده از درختان مرکبات است که این فیتوپلاسم را انتقال میدهد.
وجود زخم روی برگها و شاخه ها مخصوصا شاخه های جوان، استفاده بی رویه از ازت شیمیائی (مثل اوره)، کمبود میزان مواد ارگانیک روی اندام سبز و بالانس نبودن آن با احتیاجات گیاه، بالا بودن میزان رطوبت (که تغییرات اقلیمی روی این موضوع نقش اساسی ایفاء می کنند)،زمستان گذرانی بد و عوامی از این دست می توانند باعث بروز این بیماری در درختان شوند.
روی درختان لیمو و مرکبات حساس، ابتدا یک یا چند دسته از شاخههای باریک و مجتمع(جارو) در قسمتهای مختلف تاج پوشش درخت ظاهر میشود. این جاروها برگهای کوچک به رنگ سبز کمرنگ تا زرد و اندازه آنها از کوچک تا بسیار کوچک متغیر است و شاخههای باریک می شوند. برگهای کوچک روی شاخههای مسنتر خیلی زود خشک شده، میریزند و بدین ترتیب سرشاخههای لخت روی درخت باقی میماند. در شاخههای جارویی خار، گل و میوه تشکیل نمیشود. با افزایش شاخه های جارویی میزان محصول نیز کاهش مییابد. با پیشرفت بیماری و خشک شدن برگها در جاروكها که منجر به خشکیدگی شاخهها یکی پس از دیگری شده و نهایتا مرگ درختان آلوده طی پنج تا هشت سال را به دنبال دارد.