کمبود شدید نیتروژن (راست) منجر به عملکرد ضعیف ناشی از کاهش تعداد پنجه و همچنین کاهش ساقه، خوشه و اندازه دانه در گیاه گندم می‌شود.برنامه غذایی گندم
در شکل زیر تفاوت عملکرد و شکل دو خوشه گندم با تغذیه متعادل با نیتروژن و فاقد نیتروژن نشان داده شده است.
مشخصه کمبود نیتروژن عبارتند از کاهش راندمان ، برگهای کوچکتر و رنگ سبز کم رنگ یا زرد مایل در برگ علائم ابتدا بر روی برگهای پیر که زرد شده ظاهر می‌گردد و با پیشرفت کمبود گیاه پژمرده می‌شود، کمبود شدید نیتروژن باعث پیری زودرس و کاهش اندازه گوشواره می‌گردد.
نکته: کمبود گوگرد، پایین بودن شدید اسیدیته خاک و همچنین صدمه دیدن و مشکلات ریشه ای می‌تواند منجر به علایمی مشابه کمبود نیتروژن در گیاهان گردد، بنابراین آزمون بافت می‌تواند بسیار در اثبات این قضیه موثر باشد.
در شکل ذیل در سمت چپ مزرعه که کمبود نیتروژن دارد با مزرعه با تغذیه متعادل نشان داده شده است.
گیاهان کوتاه قد می‌شوند و روی برگ‌ها، رگبرگ‌ها و ساقه‌هایی که سبز تیره هستند، رنگهای بنفش بوجود می‌آید. برگهای مسن‌تر ابتدا تحت تأثیر قرار می‌گیرند و کمبود از ود نشان می‌دهند و اغلبا زود‌تر پیر می‌شوند. درکمبود فسفر غلات بهاره در هوای سرد برگهای مسن رنگ قرمز و ارغوانی پیدا می‌کنند، البته قابل ذکر است که آسیب ریشه و ساقه یا بافت نامناسب نیز می‌تواند علائم مشابهی ایجاد کند.
گیاهانی که کمبود فسفر دارند کوچکتر از حد معمول می‌شوند و بر روی برگهای سبز تیره خود، به ویژه در وسط تیغه برگ، رنگهای بنفش نشان می‌دهند. برگ‌هایی با کمبود پتاسیم رشد بیشتری دارند و نوک آنها سوخته است.
اندازه گوشواره‌ها در عدم حضور فسفر بسیار کوتاه است.
در شکل زیر در عکس سمت راست این کوتاهی به صورت کاملا آشکار قابل رویت می‌باشد.
در کمبود فسفر به علت اینکه یکی از مهمترین عناصر پرمصرف می‌باشد کاهش رشد به شدت با کم شدن میزان فسفر مشاهده می‌شود.
در کمبود پتاسیم در گندم برگهای جوان سبز مایل به آبی هستند، برگهای مسن‌تر، نوک و حاشیه کلروتیک و به دنبال آن نکروز دارند.
شکل ذیل این مورد را به وضوح نشان میدهد.
نکته: کمبود پتاسیم با خسارت ناشی از علف کش‌ها ممکن است علایم مشابهی ایجاد کند و از این حیث باید بررسی شود و آزمون بافت گیاه جهت حصول نتیجه قطعی توصیه می‌شود.
رگه‌های زرد و سفید برگ‌ها یکی از چندین علامت احتمالی کمبودپتاسیم است. معمولاً کمبود پتاسیم منجر به الگوی مشخصی از تغییر رنگ برگ توسط لکه‌های کوچک زرد متمایل به سفید و به دنبال آن سوختن یا قهوه‌ای شدن لبه برگهای پایین‌تر و مسن‌تر می‌شود.
از نوک برگ، برگهای مسن‌تر دانه‌بندی کلروفیل کم شده و برگ سبز کمرنگ می‌شوند (به راحتی با نگه داشتن برگ در مقابل نور خورشید این کمرنگ شدن آشکار می‌شوند). ظاهر راه راه به دلیل کلروز بین رگبرگ ها و همچنین کک و مک‌های کوچک روشن روی برگ پخش می‌شوند و نوک برگ شروع نکروز را نشان میدهد.
نکته: گاهی تنش خشکی به صورت کمبود منیزیم خود را نشان میدهد لذا آزمون برگی برای حصول قطعیت در نتیجه ضروری می‌باشد.
کودهای مورد استفاده | نحوه استفاده | مرحله رشدی | میزان در هکتار | تکرار |
بمباردیر | بذر مال | جوانه زنی بذر | 2 لیتر برای 200 کیلوگرم بذر | — |
آبیاری | استقرار گیاه و رشد ریشه | 5 لیتر در هکتار | — | |
کود UAN بمباردیر | آبیاری محلول پاشی | پنجه زنی | 20 لیتر در هکتار 3 لیتر در هزار لیتر آب | در 4 تقسیط |
هیومات پتاسیم میکروپلاس | آبیاری | بعد از پنجه زنی | 2 کیلوگرم در هکتار 2 کیلوگرم در هکتار | — |
کود 20-20-20 تاپ یوزینگ آمیفورت مکس | آبیاری محلول پاشی | ساقه رفتن | 7 کیلوگرم در هکتار نیم کیلوگرم در هزار لیتر آب | — |
کود فسفر بالا10-52-10 آمیفورت مکس | آبیاری محلول پاشی | ظهور سنبله، پر شدن دانه | 10 کیلوگرم در هکتار نیم کیلوگرم در هزار لیتر آب |
برنامه غذایی گندم
