عوامل ایجاد ورس یا خوابیدگی درغلات
در صورتی که مقدار ازت در زمین هایی که گندم یا جو کاشته شده بیش از اندازه باشد ، موجب ورس خواهد شد.
(معمولاٌ ۹۸ درصد وزن گیاه را کربن و ازت تشکیل میدهد). ازت در ساختمان گیاه به صورت اسید آمینه و پروتئین و کربن در ساختمان تمام قسمتهای گیاه به ویژه گلوسیدها شرکت دارند. زمانی که جذب کربن سریع تر انجام شده و ازت کمتر جذب گردد و یا عکس این حالت اتفاق افتد، چون نسبت بین کربن و ازت و یا گلوسیدها و پروتیدها به هم می خورد ، گیاه ورس خواهد نمود.
هر گاه تراکم نباتات در واحد سطح بیش از اندازه معین باشد، به علت عدم سرعت رشد ساقه، ورس کولینر بوجود می آید.
در مناطقی که باران خیلی شدید و به صورت رگبار می بارد به خصوص در زمانی که گل آذین (سنبله ) و دانهها تولید شده و شروع به رشد نموده باشند، ورس ایجاد خواهد شد.
باد شدید در مرحله گل کردن و در ابتدای مرحله بزرگ شدن دانهها موجب ورس ریشه میگردد .
هر گاه باد و باران شدید، توام باشند اثر آنها در ایجاد ورس گندم شدیدتر خواهدبود.
در بعضی از ارقام به خصوص نژادهای پا بلند ورس بوجود میآورد.
هر گاه در اثر کمبود رطوبت ، نور ، جذب مواد غذایی ، سفتی خاک ، پوکی خاک و سایر عوامل نسبت ساقه و ریشه به هم خورده و عدم تعادل بین آنها بوجود آید در نتیجه ورس ایجاد خواهد شد.
در صورتی که نور کافی به اندامهای گیاه نرسد ، به علت آنکه اندامهای خشبی در گیاه به طور کامل تشکیل نمیگردد ، ورس بهوجود میآید.
وجود ابر در مدت زمان طولانی در آسمان در طول دوره رشد گیاه نه تنها در ایجاد ورس موثر میباشد ، بلکه دوره رشد و زمان رسیدن محصول را طولانی خواهد نمود.
کشت ارقام پا بلند بهخصوص درخاک های پوک و عمیق
در این خاکها به علت آنکه ثبات استحکام کافی ندارد به ایجاد ورس کمک زیادی خواهد شد.
شیوع بعضی از بیماری های گیاهی بخصوص بیماری pietin یا پاخوره غلات (Gercosporella herpotrichoides) این بیماری به طوقه گیاه حمله نموده وبه علت از بین رفتن استقامت طوقه ، ورس ایجاد میشود.
برای جلوگیری از ورس غلات باید نسبت به مسائل زیر توجه گردد:کشت بذر به اندازه کافی بوده و تراکم بوته ها در واحد سطح مناسب باشد.
مصرف کود ازته در حد معین و مورد نیاز گندم باشد (بادر نظر گرفتن نوع نبات قبلی در تناوب و رقم گندمی که کاشته شده)
انتخاب ارقام مقاوم به ورس
عدم انتخاب ارقام پا بلند و حساس به ورس در مناطقی که باد و باران شدید است.
انتخاب ارقامی که دارای ساقه قطور و خشبی باشند (قطر ساقه آنها زیاد باشد).
