علائم کمبود مواد غذایی در ذرت

ذرت
1- کاهش و تاخیر در رشد گیاه ذرت

علائم کمبود مواد غذایی در ذرت گیاهان آسیب دیده رشد دوکی و پراکنده نشان می دهند. در برگ های مسن تر، زردی V شکل روی نوک برگ ها به سمت پایه پیش می رود، به طوری که برگ ها در نهایت به طور یکنواخت سبز/زرد کم رنگ می شوند، در نهایت ساقه ها تغییر رنگ مایل به قرمز پیدا می کنند و قدیمی ترین برگ های پایین گیاه نکروز می شوند.

نکته:
کمبود گوگرد می تواند کلروزهای مشابهی ایجاد کند اما از برگهای جوانتر شروع می شود، در حالی که رنگ پریدگی ناشی از کمبود نیتروژن ابتدا در برگ‌های مسن قابل تشخیص می باشد.

2- علائم کمبود نیتروژن بر دانه ذرت:

کاهش اندازه بلال و پر شدن ناقص بلال به دلیل کمبود نیتروژن به سهولت قابل مشاهده است.

3- تغییر شکل و رنگ برگها

برگها در ابتدا در امتداد رگبرگ اصلی و سپس از نوک V شکل برگ از رنگ سبز به زرد کم رنگ تبدیل می شوند. با ادامه کمبود، نکروز از نوک برگ ایجاد می گردد. در ادامه با ما همراه باشید.

کمبود فسفر در ذرت ( علایم و نشانه ها):

1- تاخیر در رشد

گیاهان جوان کوتوله و نازک با برگهای سبز تیره می شوند، حاشیه برگ ها، رگبرگ ها و ساقه ها به رنگ ارغوانی در می آیند که ممکن است در کل تیغه برگ پخش شود.در کمبود فسفر ابتدا برگهای مسن تر گیاهان جوان تحت تأثیر قرار می گیرند. تغییر رنگ مایل به قرمز معمولاً فقط در مرحله ای که برگ جوان است قابل مشاهده می باشد.

نکته:

البته قابل ذکر است که برخی از هیبریدهای ذرت در مرحله جوانی رنگ قرمز و ارغوانی از خود نشان می دهند و به کمبود فسفر ارتباطی ندارد، بنابراین آزمون برگی برای اطمینان میتواند کمک کننده باشد.

2-علائم کمبود فسفر بر دانه ذرت:

کمبود فسفر بر روی سایز دانه و همچنین بلال ذرت تاثیرگذار است و اندازه را همانطور که در تصویر می بینید کاهش میدهد.

کمبود پتاسیم در ذرت ( علائم و نشانه‌ها):

1- تاخیر در رشدکلروز برگی:

نوارها و لکه های زرد/برنزی در ناحیه حاشیه ای بین رگبرگ ها ایجاد می شود. سوختگی برگ که از نوک و حاشیه برگ شروع می شود با افزایش کمبود زیاد شده و روی تیغه برگ پخش می شود.

2-علائم کمبود پتاسیم بر دانه ذرت:

وقتی کمبود پتاسیم به اوج خود میرسد نوک بلال ها پر شدن دانه ها انجام نمی شود در اشکال زیر این مورد به خوبی نشان داده شده است.

کمبود منیزیم در ذرت ( علائم و نشانه‌ها):

برگ آسیب دیده شدید (سمت چپ) ته رنگ های قرمز و ارغوانی همراه با ضایعات رگه ای و بین رگه ای را نشان می دهد، در حالی که برگ آسیب دیده خفیف (مرکز و راست) فقط کلروز بین رگبرگی و ضایعات رگه ای را نشان می دهد.

کمبود منیزیم کمبود آهن و منگنز علائم مشابهی دارد اما این کمبودها از برگهای جوانتر شروع می شود ولی در کمبود منیزیم برگ های پیر سریعتر علایم را نشان می دهند.

کمبود کلسیم در ذرت ( علایم و نشانه‌ها):

علائم معمولا از برگ های جوان شروع می شود و با لکه های سبز روشن یا سفید یا ضایعات رگه ای در برگ ها خود را نشان می دهند و اغلب به عقب قلاب می‌شوند. کمبود کلسیم به ندرت در ذرت دیده می‌شود ولی با این حال با مشاهده این علایم باید به رفع کمبود آن مبادرت ورزید.

کمبود گوگرد در ذرت ( علایم و نشانه‌ها):

تاخیر در رشد، کلروز برگی و ایست رشد گیاه:

گیاه رشد ناقص و ایست رشد را نشان می دهد. از فاصله دور، برگ‌های جوان‌تر به ‌طور یکنواخت رنگ‌پریده و سبز کمرنگ هستند، اما وقتی از نزدیک به آن‌ها نگاه می‌کنید، بیشتر یک کلروز بین رگبرگی است که ناشی از کمبود گورگرد می باشد. رگه های زرد که در امتداد رگبرگ های برگ خود را نشان میدهند از علایم شاخص کمبود گوگرد به شمار می آید.

نکته:
کمبود نیتروژن می تواند علائم مشابهی ایجاد کند اما از برگ های مسن تر شروع می شود و کمبود گوگرد اغلبا از برگ های جوان خود را نمایان میکند.

کمبود بور در ذرت ( علائم و نشانه‌ها):

ممکن است با ایجاد کمبود، لکه‌های زرد یا سفید روی برگ‌ها با رگه‌های برآمده مومی قهوه‌ای ایجاد شود. رشد با میانگره های کوتاه شده متوقف می‌شود.

کمبود مس در ذرت ( علایم و نشانه‌ها):

کمبود مس در ذرت (علائم و راه‌حل)

کمبود مس در ذرت بسیار نادر است، اما ممکن است در خاک‌های آلی (بیلان) یا مناطق مرطوب رخ دهد.

علائم شاخص کمبود مس

کلروز بین رگبرگی در جوان‌ترین برگ‌ها: پس از بیرون آمدن از حلقه، برگ‌های جوان زرد می‌شوند.
رنگ‌پریدگی یکنواخت در پایه برگ به رنگ سبز مایل به زرد.
رشد کند و کوتولگی در گیاهان جوان.

علت اصلی

خاک‌های آلی (بیلان)، pH بالا، یا شستشوی شدید در خاک‌های شنی.

راه‌حل موثر

محلول‌پاشی با سولفات مس (0.5-1 در هزار) در مراحل اولیه رشد.
افزایش مواد آلی خاک.

کمبود آهن در ذرت (علائم و راه‌حل)

کمبود آهن در ذرت یکی از شایع‌ترین کمبودهای عناصر فرعی در خاک‌های قلیایی و آهکی است و اغلب با پدیده جوانه سفید همراه است.

علائم شاخص کمبود آهن

کلروز بین رگبرگی در برگ‌های جوان: زردی یا سفیدی بین رگبرگ‌ها در حالی که رگبرگ‌ها سبز باقی می‌مانند.
سفید شدن کامل برگ‌های نوپا (جوانه سفید) در موارد پیشرفته.
رشد کند و ضعیف در گیاهان جوان.
تفاوت تشخیصی: برخلاف کمبود منیزیم (برگ‌های پیر) و منگنز (برگ‌های میانی)، کمبود آهن همیشه از برگ‌های بالایی و جوان شروع می‌شود.

علت اصلی

pH بالای خاک (بیش از 7.0): در خاک‌های قلیایی، آهن به شکل نامحلول تثبیت می‌شود.
خاک‌های آهکی، رطوبت زیاد و دمای پایین خاک.

راه‌حل سریع و مؤثر

محلول‌پاشی برگی با Fe-EDDHA (1-2 در هزار) در مراحل 4 تا 8 برگی.
این روش تا 90% علائم را ظرف 72 ساعت کاهش می‌دهد.
برای مدیریت بلندمدت: افزایش مواد آلی و استفاده از کودهای اسیدی‌کننده.

کمبود منگنز در ذرت:

کمبود منگنز در ذرت یکی از مشکلات شایع تغذیه‌ای در مزارع کشاورزی است که می‌تواند به‌طور جدی بر رشد گیاه و عملکرد نهایی دانه تأثیر بگذارد. منگنز (Mn) عنصری ضروری برای فرآیندهای حیاتی مانند فتوسنتز، تنفس و فعالیت آنزیمی در گیاه ذرت است. در این مقاله، به بررسی علائم کمبود منگنز در ذرت، علل بروز آن و راه‌های موثر اصلاح می‌پردازیم.

علائم کمبود منگنز در ذرت

تشخیص به‌موقع کمبود منگنز می‌تواند از کاهش عملکرد جلوگیری کند. مهم‌ترین نشانه‌های کمبود منگنز در ذرت عبارتند از:

1. کلروز بین رگبرگی (Interveinal Chlorosis)
– اولین علامت مشهود، ظهور لکه‌های زرد یا کبالتی بین رگبرگ‌های برگ است.
– رگبرگ‌ها سبز باقی می‌مانند، اما فضای بین آن‌ها زرد می‌شود.
– برخلاف کمبود آهن، این علامت معمولاً در برگ‌های میانی (نه کاملاً جوان یا پیر) ظاهر می‌شود.

2. لکه‌های قهوه‌ای یا نکروز (Brown Spots or Necrosis)
در موارد پیشرفته، نواحی زرد شده به‌تدریج به لکه‌های قهوه‌ای یا خاکستری تبدیل می‌شوند.
– این لکه‌ها نشان‌دهنده مرگ بافت گیاهی (نکروز) هستند.

3. رشد کند و کوتولگی گیاه
– گیاهان دچار کمبود منگنز رشد آهسته‌ای دارند.
– قد گیاه کمتر از حد نرمال بوده و ممکن است به‌صورت کوتوله به نظر برسد.

4. ریزش زودهنگام برگ
– برگ‌های آسیب‌دیده زودتر از موعد از دست می‌روند و توانایی فتوسنتز گیاه کاهش می‌یابد.

5.کاهش عملکرد دانه
– به دلیل اختلال در فتوسنتز و متابولیسم، تعداد دانه و وزن خوشه کاهش می‌یابد.

نکته مهم:کمبود منگنز گاهی با کمبود آهن یا منیزیم اشتباه گرفته می‌شود. تفاوت اصلی در محل ظهور علائم است:
کمبود آهن: ابتدا در برگ‌های کاملاً جوان
کمبود منیزیم: ابتدا در برگ‌های پیر
کمبود منگنز: ابتدا در برگ‌های میانی

علل کمبود منگنز در ذرت

کمبود منگنز معمولاً ناشی از شرایط خاکی و محیطی خاص است. مهم‌ترین عوامل مؤثر عبارتند از:

pH بالای خاک (بالاتر از 6.5 تا 7): در خاک‌های قلیایی، منگنز به شکل نامحلول تثبیت می‌شود.
خاک‌های آهکی یا غنی از کربنات کلسیم
کمبود مواد آلی در خاک
شستشوی شدید مواد مغذی به دلیل باران یا آبیاری بیش از حد
دمای پایین و رطوبت زیاد خاک** که جذب عناصر را مختل می‌کند.

راه‌های رفع کمبود منگنز در ذرت

برای جلوگیری و درمان کمبود منگنز، روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به شرایط خاک و مرحله رشد گیاه انتخاب می‌شوند.

1. کوددهی برگی (Foliar Application)
-موثرترین روش در مواقع اضطراری
– محلول‌پاشی با سولفات منگنز
– زمان مناسب : اوایل صبح یا عصر، در مراحل V6 تا V12 ذرت

2. کوددهی خاکی
– استفاده از سولفات منگنز به‌صورت موضعی در خاک
– کارایی آن در خاک‌های قلیایی پایین است و بهتر است همراه با مواد آلی استفاده شود.

3. بهبود pH خاک
– کاهش pH خاک با استفاده از گوگرد عنصری یا کودهای اسیدی‌کننده (مثل کودهای آمونیومی)
– توصیه: هدف‌گذاری pH بین 5.5 تا 6.5 برای بهبود جذب منگنز

4. افزایش مواد آلی خاک
– کاربرد کمپوست، فاضل حیوانی یا کود سبز به آزادسازی منگنز کمک می‌کند.
– مواد آلی با کاهش pH و تشکیل کمپلکس‌های محلول، دسترسی منگنز را افزایش می‌دهند.

کمبود روی در ذرت ( علایم و نشانه‌ها):

مناطق کلروتیک زرد کم رنگ که به موازات نوار میانی از پایه برگ شروع می شوند و حاشیه برگ، نوک و نوار میانی سبز باقی می مانند. جوانترین برگهای در حال رشد ممکن است کاملاً زرد یا سفید (“جوانه سفید”) کلروتیک باشد. هنگامی که کمبود شدید است، تغییر رنگ قرمز مایل به قهوه ای نکروز در حاشیه برگ و ساقه ممکن است در قسمت های پایه گیاه ایجاد شود. در مرحله شدید کمبود رشد میانگره‌ها کاهش می‌یابد و منجر به کاهش راندمان گیاه میگردد.علائم کمبود مواد غذایی در ذرت

برنامه غذایی برای کمبود غذایی ذرت و غلات

برنامه طلایی:

روش مصرف	برنامه کودی	مراحل رشد
میزان 200-250 کیلوگرم در هکتار ریتاردو- فولویک اسید 2 کیلوگرم در هکتار	ریتاردو- فولویک اسید پودری	قبل کاشت
2 لیتر منگزینک پلاس و 2 لیتر بمباردیر برای 100 تن بذر	منگزینک پلاس، بمباردیر	بذرمال
میزان 4 کیلوگرم در هکتار سه بیست، ریژو 3 لیتر در هکتار، بمباردیر 2 لیتر در هکتار	10-40-10 لبین، ریژو، بمباردیر	زمان آبیاری اول
میزان 5 کیلوگرم در هکتار سه بیست لبین، 5 لیتر در هکتار اسپارتان،3 لیتر در هکتار بیو/الجاکس به صورت آبیاری، میکرومیکس 2 کیلوگرم در هزار لیتر آب، بمباردیر 2 در هزار به صورت محلول پاشی	20-20-20لبین-اسپارتانمیکرومیکس-بمباردیر،‌ بیوآلجاکس	مراحل 6 تا 8 برگی
میزان 4 تا 7 کیلوگرم در هکتار سه بیست ، 2 کیلوگرم در هکتار سوپرهیومیکو به صورت آبیاری و 2 لیتر در هزار لیتر سیلیکات پتاسیم و 2 لیتر در هزار جلبک دریایی بیوآلجاکس به صورت محلول پاشی	20-20-20 لبین – اسید هیومیک سوپر هیومیکو – سیلیکات پتاسیم تاپ یوزینگ- بیوآلجاکس	زمان ساقه دهی
منگزینک پلاس 2 درهزار محلول پاشی ، سولفات پتاسیم 15 کیلوگرم در هکتار، آمیفورت مکس نیم در هزار محلول پاشی	منگزینک پلاس- سولفات پتاسیم تاپ یوزینگ، آمیفورت مکس	زمان ظهور ابریشم یا گل نر
15-5-35 لبین 7 کیلوگرم در هکتار، بمباردیر شوگر 2 در هزار به صورت محلول پاشی	15-5-35 لبین، بمباردیر شوگر	زمان شیری شدن بلال