کنترل آفات گیاهان زینتی به‌صورت خانگی میتواند با استفاده از روش‌های مختلفی انجام شود. در اینجا چند روش مؤثر پیشنهاد شده است:
آب‌پاشی: گیاهان را با آب ولرم شستشو دهید تا آفات و تخم آن‌ها از روی برگ‌ها شسته شوند. این کار به ویژه برای شته‌ها و کنه‌های عنکبوتی مؤثر است.
صابون حشره‌کش خانگی: می‌توانید صابون مایع (مثل صابون ظرف‌شویی) را با آب رقیق کنید و روی آفات اسپری کنید. این محلول میتواند آفات را خفه کند.
مخلوط روغن نارگیل یا روغن زیتون: این روغن‌ها می‌توانند به‌عنوان سمحشره‌کش عمل کنند. مقداری از روغن را با آب رقیق کنید و روی آفات اسپری کنید.
سرکه: سرکه میتواند برای کنترل آفات خاصی مانند شته‌ها مؤثر باشد. مخلوطی از سرکه و آب را اسپری کنید
خاک دیاتومه:این ماده طبیعی میتواند به‌عنوان یک سم‌ریزی برای کنترل آفات استفاده شود. کمی از خاک دیاتومه را روی برگ‌ها و خاک گیاه بریزید تا آفات را از بین ببرد.
حشرات مفید: در صورتی که امکانش وجود داشته باشد، حشرات مانند مگس‌های سفید می‌توانند توسط دشمنان طبیعی مانند پروانه‌های درخشان یا کفشدوزک‌ها کنترل شوند.
تنظیم میزان رطوبت: عدم رطوبت زیاد و عدم آب‌دهی بیش از حد باعث کاهش تجمع آفات می‌شود.
پروتکل‌های نظافت: مرتباً گیاهان را بررسی کنید و برگ‌های آسیب‌دیده یا مرده را حذف کنید.
تله‌های چسبنده: استفاده از تله‌های زرد یا آبی میتواند به جذب آفات پرنده کمک کند.
گیاهان نیازمند به آب زیاد، گیاهان با نیاز متوسط به آب و گیاهان نیازمند به آب کم. در ادامه جزئیات هر دسته آورده شده است:
این گیاهان به رطوبت و آبیاری مکرر نیاز دارند و معمولاً در خاک‌های همیشه مرطوب بهتر رشد می‌کنند.
مثال‌ها:
شفلرا (Schefflera)
بگونیا (Begonia)
آرالیای کوچک (Fatsia)
این گیاهان باید در فواصل منظم آبیاری شوند، نه به‌طور مداوم مرطوب و نه به‌طور کامل خشک.
مثال‌ها:
پتوس (Pothos)
سانسوریا (Snake Plant)
فیکوس (Ficus)
گیاه گندمی (Dracaena)
این گیاهان معمولاً به شرایط خشک و کم‌آبی مقاوم هستند و خاک‌های خشک را ترجیح می‌دهند.
مثال‌ها:
ساکولنت‌ها (مانند آلوئه‌ورا و کاکتوس‌ها)
زاموفیلیا (Zamioculcas zamiifolia)
یوکا (Yuca)
گیاه قاشق (Spathiphyllum)
نکات مهم:
تشخیص نیاز آبی: قبل از آبیاری گیاهان، خاک آن‌ها را بررسی کنید. اگر خاک مرطوب است، بهتر است آبیاری را به تأخیر بیندازید.
تنظیم آبیاری بر اساس فصول: در فصل‌های گرم، گیاهان معمولاً به آبیاری بیشتری نیاز دارند، در حالی که در فصول سرد ممکن است نیاز به آبیاری کمتری داشته باشند.
نور و دما: میزان نور و دما نیز بر نیاز آبی گیاهان تأثیر می‌گذارد. گیاهان در شرایط روشن معمولاً به آب بیشتری نیاز دارند.
این طبقه‌بندی به شما کمک می‌کند تا به‌طور مؤثرتر از گیاهان آپارتمانی خود مراقبت کنید و آن‌ها را در شرایط ایده‌ال نگه داری.
گیاهان آپارتمانی را میتوان بر اساس نیاز به نور به سه دسته اصلی تقسیم کرد: گیاهان نیازمند نور زیاد، گیاهان نیازمند نور متوسط و گیاهان نیازمند نور کم. در ادامه، جزئیات هر دسته آورده شده است:
این گیاهان به نور طبیعی مستقیم نیاز دارند و بهترین رشد را در نزدیکی پنجره‌های آفتابی تجربه می‌کنند.
مثال‌ها:
کاکتوس‌ها (Cacti)
آلوئه‌ورا (Aloe Vera)
میخک (Geranium)
این گیاهان به نور غیرمستقیم روشن نیاز دارند و بهتر است در فضاهایی قرار گیرند که نور به‌طور ملایم به آن‌ها می‌رسد.
مثال‌ها:
پتوس (Pothos)
فیکوس (Ficus)
گیاه گندمی (Dracaena)
سانسوریا (Snake Plant)
این گیاهان به نور کمی نیاز دارند و می‌توانند در مکان‌های آفتابی کمتر، مانند گوشه‌های تاریک اتاق‌ها، رشد کنند.
مثال‌ها:
زاموفیلیا (Zamioculcas zamiifolia)
سرخس (Fern)
گیاه بامبو (Dracaena sanderiana)
نکات مهم:
بررسی نور طبیعی: اگر نور طبیعی به اندازه کافی به گیاهان نمی‌رسد، می‌توانید از لامپ‌های رشد (Grow Lights) استفاده کنید.
چرخاندن گیاه: چرخاندن گیاه به طور منظم میتواند به خلق تعادل نور در تمام جهات کمک کند و از وزن‌برداری یک‌طرفه جلوگیری کند.
تنظیم بر اساس فصل: میزان نور طبیعی در طول سال ممکن است تغییر کند، بنابراین ممکن است نیاز باشد در فصل‌های مختلف، مکان گیاهان را تغییر دهید.
این طبقه‌بندی به شما کمک می‌کند تا گیاهان آپارتمانی خود را در شرایط مناسب نور قرار دهید و به این ترتیب رشد و سلامت آن‌ها را تضمین کنید.
برای تعیین حدود بحرانی عناصر غذایی در گیاه و خاک، ابتدا باید بدانیم که این حدود بستگی به نوع گیاه زینتی و شرایط محیطی دارد.
1. نیتروژن (N):
– خاک: 0.2 تا 0.5 درصد
– گیاه: 3 تا 4 درصد
– کمبود نیتروژن باعث زرد شدن برگ‌های پایینی و کاهش رشد می‌شود.
– خاک: 20 تا 50 میلی‌گرم در کیلوگرم
– گیاه: 0.2 تا 0.5 درصد
– کمبود فسفر باعث تیره شدن برگ‌ها و کاهش گلدهی می‌شود.
– خاک: 100 تا 300 میلی‌گرم در کیلوگرم
– گیاه: 1.5 تا 3 درصد
– کمبود پتاسیم باعث سوختگی لبه برگ‌ها و کاهش مقاومت به بیماری‌ها می‌شود.
– خاک: 1000 تا 3000 میلی‌گرم در کیلوگرم
– گیاه: 1 تا 3 درصد
– کمبود کلسیم باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای و نرمی بافت‌های گیاه می‌شود.
– خاک: 50 تا 150 میلی‌گرم در کیلوگرم
– گیاه: 0.2 تا 0.6 درصد
– کمبود منیزیم باعث زرد شدن برگ‌های پایینی می‌شود.
– خاک: 2 تا 10 میلی‌گرم در کیلوگرم
– گیاه: 50 تا 100 ppm
– کمبود آهن باعث زردی برگ‌های جوان می‌شود.
– خاک: 1 تا 3 میلی‌گرم در کیلوگرم
– گیاه: 20 تا 100 ppm
– کمبود روی باعث کوتاهی میان‌گره‌ها و کوچکی برگ‌ها می‌شود.
– خاک: 2 تا 5 میلی‌گرم در کیلوگرم
– گیاه: 20 تا 200 ppm
– کمبود منگنز باعث زردی برگ‌های جوان و کاهش رشد می‌شود.
– خاک: 0.5 تا 2 میلی‌گرم در کیلوگرم
– گیاه: 5 تا 20 ppm
– کمبود مس باعث پژمردگی و ضعف عمومی گیاه می‌شود.
– خاک: 0.5 تا 2 میلی‌گرم در کیلوگرم
– گیاه: 20 تا 60 ppm
– کمبود بور باعث بدشکلی برگ‌ها و عدم توسعه مناسب گل‌ها می‌شود.
– برای اطمینان از تامین صحیح عناصر، بهتر است از کودهای کامل و متعادل استفاده شود.
– استفاده زیاد از کودها نیز میتواند باعث سمی شدن گیاه و مشکلاتی مانند سوختگی ریشه شود.
تعیین حدود دقیق برای هر گیاه زینتی خاص نیازمند تست خاک و گیاه است، بنابراین بررسی دوره‌ای این موارد به ویژه در گلدان‌های خانگی اهمیت زیادی دارد.
استفاده از کود ریژو میتواند با داشتن پیش ساز هورمون به ریشه دهی قلمه‌ها کمک زیادی بنماید.
کاربرد: جیبرلین‌ها به رشد طولی ساقه‌ها و افزایش اندازه برگ‌ها و گل‌ها کمک می‌کنند. همچنین در تحریک جوانه‌زنی بذر و تسریع گلدهی در گیاهان زینتی موثر هستند.
موارد استفاده در گیاهان زینتی:
افزایش طول ساقه‌ها و برگ‌ها.
تسریع در گلدهی (مثلاً در گل‌های لاله، داوودی).
بهبود اندازه و تعداد گل‌ها.
استفاده از کود فراکتون و همچنین جلبک های دریایی و با داشتن تعادل عناصری بین پتاسیم و بور میتواند در این زمینه کمک کننده باشد.
استفاده از جلبک با داشتن هورمون طبیعی به همراه منگزینک پلاس می تواند عملکرد سایتوکنین ها به صورت طبیعی را انجام دهد.
استفاده از پتاسیم های کلاته شده مانند لبیفول پتاسیکو، کاتون ایکس تی و همچنین کلسیم ها لبیفول موویکال و کائوس به همراه آمیفورت مکس میتواند عملکرد این هورمون را در گیاه فعال و پوشش دهی کند.
استفاده از اسیدهای آلی مانند سیتریک اسید و آمینو اسید ها آمیفورت مکس و بمباردیر
ریژو، بمباردیر، زیترون پی اچ، بیوآلجاکس، فراکتون
آمیفورت، آمیفورت مکس، بمباردیر شوگر
هیومیک اسید، فولویک اسید، سوپر هیومیکو، اسپارتان، باتالون
برای هماهنگ سازی گلدهی میتوان از کود باتالون استفاده نمود.
استفاده به موقع و مناسب: محرک‌های رشد باید در مراحل خاصی از رشد گیاه به کار برده شوند تا حداکثر تأثیر را داشته باشند.
تنظیم دوز: استفاده از دوز مناسب و مطابق با دستورالعمل تولیدکننده اهمیت زیادی دارد، زیرا مصرف بیش از حد ممکن است به گیاه آسیب بزند.
توجه به نیازهای گیاه: محرک‌های رشد باید بر اساس نیازهای خاص گیاه و شرایط محیطی استفاده شوند.
استفاده از ترکیبات طبیعی: ترکیبات زیستی و ارگانیک اغلب تأثیر مثبتی بر گیاهان زینتی دارند و عوارض جانبی کمتری به همراه دارند.
استفاده مناسب و بهینه از این محرک‌ها میتواند رشد و سلامت گیاهان زینتی را بهبود بخشیده و گلدهی و زیبایی آن‌ها را افزایش دهد و اثرات زیست محیطی کمتر برای سلامت جامعه داشته باشد.
در صورت بروز بیماری‌های قارچی و باکتریایی میتوان از کوپرا جی ال و فسفیت کی سی برای درمان و پیشگیری استفاده نمود.
برای گیاهان خانگی از گروه ساکولنت‌ها (گوشت‌دارها)،کاکتوس ها، انتخاب کود مناسب بسیار مهم است زیرا این گیاهان نیازهای غذایی خاصی دارند. در ادامه به معرفی کودهای مناسب و نکات مربوط به تغذیه ساکولنت‌ها می‌پردازیم:
الف) کودهای مخصوص کاکتوس و ساکولنت‌ها:
N-P-K مناسب: معمولاً کودهای مخصوص کاکتوس و ساکولنت‌ها دارای نسبت N-P-K (نیتروژن-فسفر-پتاسیم) کمتری هستند، مانند 2-7-7 یا 3-7-7. این نسبت‌ها به دلیل نیاز کمتر نیتروژن در این گیاهان تنظیم شده‌اند. ( اسپارتان، باتالون)
فرمولاسیون آهسته: برخی از کودهای مخصوص ساکولنت‌ها به صورت آهسته آزاد می‌شوند و تغذیه مداومی را فراهم می‌کنند.( ریتاردو)
– فصل‌های رشد فعال: ساکولنت‌ها معمولاً در بهار و تابستان به رشد بیشتری نیاز دارند. در این دوره‌ها می‌توانید هر ۴ تا ۶ هفته یک بار کوددهی کنید.
– پاییز و زمستان: در این فصل‌ها که ساکولنت‌ها در حالت استراحت هستند، کوددهی را متوقف کنید یا به شدت کاهش دهید.
– روش استفاده: کود را به طور یکنواخت بر روی سطح خاک پخش کنید و سپس به آرامی آبیاری کنید تا کود به ریشه‌ها برسد. از کوددهی مستقیم به ساقه‌ها یا برگ‌ها خودداری کنید.
– عدم استفاده زیاد از کود: ساکولنت‌ها به دلیل سیستم ریشه‌ای کمتر فعال، حساس به بیش‌کوددهی هستند که میتواند باعث سوختگی ریشه‌ها و برگ‌ها شود.
– خاک مناسب: استفاده از خاکی با زهکشی خوب به همراه کوددهی متعادل، به جلوگیری از تجمع نمک‌ها و مواد مغذی اضافی کمک می‌کند..
کمپوست مایع: می‌توانید از کمپوست مایع یا حاوی مواد آلی مناسب به عنوان کود طبیعی برای ساکولنت‌ها استفاده کنید. این کودها حاوی عناصر مغذی ملایم هستند که به تغذیه گیاه کمک می‌کنند.سوپر هیومیکو، بیوچار)
جلبک دریایی: کودهای ارگانیک حاوی جلبک دریایی نیز می‌توانند گزینه مناسبی برای ساکولنت‌ها باشند.( بیوآلجاکس)
پاجوش‌دهی گیاهان زاموفیلیا و سانسوریا، انتخاب زمان مناسب و نوع کود مناسب بسیار مهم است. این گیاهان به دلیل رشد کند خود نیازمند تغذیه متعادل و محیط مطلوب هستند.
بهار و تابستان بهترین زمان برای کوددهی و تشویق به پاجوش‌دهی در زاموفیلیا و سانسوریا است. در این فصل‌ها، گیاهان در حالت رشد فعال هستند و کوددهی میتواند اثر بیشتری داشته باشد.( ریژو، بمباردیر)
پاییز و زمستان: گیاهان معمولاً در دوره استراحت قرار دارند و کوددهی در این زمان‌ها تأثیر کمتری دارد. بهتر است کوددهی را کاهش داده یا متوقف کنید.
کودهای حاوی فسفر بالا: کودهایی که نسبت فسفر بیشتری دارند (مثل 10-40-10) می‌توانند به رشد ریشه و پاجوش‌دهی کمک کنند. فسفر برای توسعه ریشه‌ها و تولید پاجوش‌ها ضروری است.
نکات مهم برای تشویق پاجوش‌دهی گیاه زاموفیلیا و سانسوریا:
نور مناسب: هر دو گیاه زاموفیلیا و سانسوریا به نور متوسط تا زیاد نیاز دارند. تأمین نور کافی به همراه کوددهی منظم، شانس پاجوش‌دهی را افزایش می‌دهد.
آبیاری مناسب: این گیاهان به آبیاری کم نیاز دارند. خاک باید بین آبیاری‌ها خشک شود. رطوبت زیاد یا آبیاری بیش از حد میتواند مانع از رشد پاجوش‌ها شود.
تقسیم پاجوش‌ها: پس از ظهور پاجوش‌ها، می‌توانید در زمان مناسب آن‌ها را از گیاه اصلی جدا کرده و در گلدان جدید بکارید.
