علائم:
علائم کمبود نیتروژن در برگ های مسن تر با کلروز سبز روشن شروع شده و بعد از آن کل بوته تحت تأثیر قرار می گیرد و سبز مایل به زرد به نظر می رسد. رشد شدیدا محدود و تاخیر در رشد محصول از علائم دیگر هستند.برنامه غذایی کاهو
در کمبودهای شدید، برگ های مسن تر ممکن است حالت پوسیدگی پیدا کند و در حد نهایت اثر کمبود نیتروژن سر بوته تشکیل نمی‌شود.
علاوه بر موارد عنوان شده در فوق، گیاهان با کمبود نیتروژن ریشه های اصلی بسیار بلند و ریشه های ثانویه کمتری نسبت به حالت عادی دارند.
علائم:
رشد گیاهان با تاخیر روبرو شده و جذب سایر عناصر مختل می‌شود. در کمبود فسفر، برگها سبز تیره تر از حد معمول می شوند، اما هیچ علامت واضحی نمی توان یافت. اگر واریته حاوی آنتوسیانین باشد، برگها ممکن است رنگ ارغوانی داشته باشند.
کمبود فسفر ممکن است با عرضه بیش از حد نیتروژن اشتباه گرفته شود.
علل:
نیتروژن اضافی نیز منجر به سبز تیره شدن کاهو می‌شود، اما در این حالت برگها گردتر هستند و سطح زیرین برگها بنفش نمی‌شود. دمای پایین ممکن است جذب فسفر را دچار اختلال کند و در برنامه ریزی تغذیه ای به این نکته باید توجه نمود.
کمبود پتاسیم در کاهو:
علائم:
نوک و حاشیه برگهای مسن‌تر با افزایش سن و اندازه گیاه، لکه‌های کلروتیک ایجاد می‌شود، که بعداً نکروز می‌گردند و به دلیل سوخته شدن حاشیه برگ، برگها تغییر شکل می‌دهند. با کمبود شدیدتر پتاسیم در گیاه کاهو رنگ برگ به سبز تیره خالدار تبدیل می‌شود و گیاه پژمرده به نظر می‌رسد. گاهی اوقات برگها کمتر از حالت عادی چروک میشوند و شکل برگها گردتر می‌شود و در نهایت کمبود پتاسیم، رشد گیاهان محدود شده و سر آنها تشکیل نشده یا سرها شل می‌مانند.
علل:
کمبود پتاسیم در گیاه کاهو علائم ممکن است با غلظت بالای نمک بستر گیاه اشتباه گرفته شود. در این حالت رگبرگ های برگها علاوه بر خشک شدن حاشیه برگها قهوه‌ای میشوند و به این ترتیب این دو عامل از یکدیگر تفکیک می‌گردند. کمبود پتاسیم باعث طولانی‌تر شدن ریشه‌های اصلی نسبت به نرمال شده و تعداد ریشه‌های ثانویه کم شده ورنگ مایل به زرد را نشان می‌دهند. اغلب ریشه ها لزج میشوند.
علائم:
در کمبود منیزیم در گیاه کاهو کلروز بین رگبرگی از برگهای مسن شروع شده و از حاشیه برگ به داخل گسترش می‌یابد و نواحی بین وریدی برگها به سمت بالا خمیده میشوند. در کشت آبی، علائم ممکن است در برگهای جوانتر نیز شروع شده و علایم کمبود سریعتر خود را نشان دهند. علائم کمبود منگنز تا حدودی مشابه علائم کمبود منیزیم است و آنالیز برگی در این زمینه بسیار می تواند کمک کننده باشد. برنامه غذایی کاهو
در کمبود منیزیم ریشه‌های ثانویه محدود شده و تعداد کمی از آنها یافت می‌شود و ریشه های اولیه بلند میشوند و به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند.
علائم:
کمبود گوگرد ابتدا باعث کلروز سبز – زرد یکنواخت در جوانترین برگها می‌شود ولی با پیشرفت کمبود، کل گیاه به رنگ سبز روشن یا زرد در می‌آید. رشد به وضوح محدود می‌شود و راندمان به شدت کاهش می‌یابد. کمبود گوگرد مانند کمبود نیتروژن بوده ولی کلروز یکنواخت کل برگها را نشان د اده و علائم در برگهای مسن‌تر شروع می‌شود.
در صورت کمبود گوگرد، ریشه‌ها بسیار منشعب و طولانی تر از حد معمول شده و رنگ آنها سفید است.
علائم:
با کمبود بور، گیاهان به شدت رشد می‌کنند و رنگ برگ ها سبز تیره تر از حد معمول می‌شود. برگها سفت شده و به درستی منبسط و باز نمی‌شوند. جوانترین برگها لکه‌های نکروزه‌ای را در نزدیکی حاشیه‌های خود نشان می‌دهند که شبیه «سوختگی نوک» هستند.اغلب برگهای جوان دچار لکه‌های کلروتیک میشوند یا کاملاً زرد میشوند. با کمبود شدید بور، جوانه انتهایی گیاه از بین می‌رود.
علل:
علائم کمبود بور در برگها ممکن است با کمبود کلسیم اشتباه گرفته شود و هر دو کمبود از جوانترین برگها نیز شروع می‌شود، اما کمبود بور بیشتر در کورد شدن جوانه انتهایی متمرکز است، برخلاف کمبود کلسیم، هیچ ضایعه‌ای روی برگها پخش نمی‌شود
ریشه‌ها رشد ضعیفی دارند و مایل به قهوه‌ای هستند. آنها خراشیده به نظر می‌رسند، زیرا تعداد زیادی از ریشه های جانبی بسیار کوتاه و منشعب به وجود می‌آیند، در کمبود بور شدید در کاهو نوک ریشه از بین می‌رود.
علائم:
در کمبود مس به نظر می‌رسد گیاهان پژمرده و شل شده و در امتداد نوک و حاشیه برگ ها لکه های کلروتیک ایجاد می‌شود که از برگهای پیر به جوان تر ادامه می‌یابد. نواحی نکروزه خاکستری-قهوه ای در نواحی کلروتیک ایجاد شده و با شروع از نوک، برگها زرد شده و محو میشوند. گاهی اوقات رگبرگ‌ها تغییر رنگ قرمز روشن یا صورتی نشان می‌دهند. علاوه بر این کمبود مس منجر به مهار رشد و سرهای کوچک و سبک در کاهو می‌شود.
کمبود آهن در کاهو:
علائم:
به طور کلی کمبود آهن باعث کاهش رشد کاهو نمی‌شود و فقط برگهای داخلی تحت تأثیر قرار می‌گیرند، زیرا علائم کمبود آهن همیشه در جوانترین برگها شروع شده و بعد از آن کلروز بین رگه ای سبز -زرد، سپس زرد لیمویی و زرد کم رنگ را نشان می‌دهند، و رگه‌های اصلی سبز باقی می‌مانند.با کمبود شدید رگبرگ‌ها، کلروتیک میشوند و نواحی نکروزه در نزدیکی حاشیه برگ ظاهر میشوند، در کمبود شدید آهن علاوه بر برگ های جوان باعث ایجاد علائم در برگهای مسن می‌شود و نکروز قهوه‌ای بالقوه در حاشیه برگها ظاهر می‌شود و در کل برگها پخش می‌شود. با کمبود آهن ریشه کوتاه‌تر از حد معمول شده و تغییر رنگ مایل به قهوه‌ای را نشان می‌دهند. این تغییرات در بسیاری از ریشه های ثانویه بوجود می‌آیند.
علائم:
در کمبود منگنز کل گیاه سبز/زرد می‌شود و برگها صاف تر از حد معمول می‌شود، در کمبود شدید، لکه‌های نکروز در حاشیه و نواحی بین رگبرگی، برگهای مسن ایجاد می‌شود.رگبرگ‌های سبز تیره تر از پهنه برگ باقی می‌مانند، در کمبود منگنز در کاهو رشد متوقف نمی‌شود ولی عملکرد کاهش می‌یابد.
علائم:
در کمبود مولیبدن رشد گیاه به وضوح مهار می شود و گیاهان سبز کم رنگ میشوند. برگها از نوک و حاشیه برگ شروع به پژمرده شدن کرده و سپس بافت گیاه از بین می رود و رنگ قهوه ای/زرد نشان می‌دهد.
علل:
کمبود مولیبدن در گیاه جوان از آنجایی که علائم کمبود مولیبدن با pH پایین افزایش می‌یابد، ممکن است با کمبود کلسیم اشتباه گرفته شود، اما با کمبود کلسیم، جوانترین برگها چروکیده‌تر و سبز تیره‌تر هستند، که نمی‌توان این مشکل را در کمبود مولیبدن مشاهده نمود.
کمبود روی در کاهو:
علائم:
علائم کمبود روی در کاهو از برگهای مسن یا متوسط شروع می‌شود. لکه‌های نکروزه کاغذی و سبز خاکستری با حاشیه‌های قهوه‌ای روی حاشیه برگ ایجادشده و نواحی نکروزه به سرعت افزایش یافته و با هم جریان پیدا می‌کنند.قسمت‌های برگ که در معرض نور قرار نمی‌گیرند سبز باقی مانده و در نهایت رشدمحدود می‌شود، کمبود روی در مراحل اولیه رشد باعث سرکوری شده و هیچ سر کاهویی تشکیل نمی‌شود.
آبیاری: ریژو و سوپر هیومیکو یا هیومات پتاسیم
آبیاری: فسفر بالا لبین یا تاپ یوزینگ و محول پاشی آمیفورت مکس یا بیوالجاکس یا بمباردیر
